دستهبندی : گیاهان دارویی
بذر خاکشیر 5 گرمی
خاکشیر (Descurainia sophia) گیاهی بومی ایران و بخشهایی از آسیای میانه و اروپا است که از دیرباز در طب سنتی و آشپزی ایرانی جای ویژهای داشته. بذرهای ریز و سبک این گیاه از گذشته تا امروز در نوشیدنیهای خنک، درمانهای گیاهی و حتی فرمولهای زیبایی پوست مورد استفاده قرار میگیرند.
شهرت خاکشیر بیشتر بهخاطر خاصیت معجزهآسای آن در رفع عطش و خنک کردن بدن در تابستانهای داغ ایران است 😋. علاوه بر این، اثرات درمانی آن در رفع مشکلات گوارشی، بهبود جوش و شفافیت پوست باعث شده که یک محصول پرمصرف و همیشه در بازار باشد.
یکی از ویژگیهای جذاب خاکشیر این است که با وجود ارزش اقتصادی و دارویی، کاشت و نگهداری بسیار سادهای دارد و میتواند در باغچههای کوچک، مزارع سنتی و حتی به شکل کشت وسیع صنعتی تولید شود.
🌞 شرایط مناسب رشد
نور خورشید ☀️
خاکشیر عاشق نور کامل است؛ روزانه 6 تا 8 ساعت نور مستقیم خورشید لازم دارد.
دما 🌡
بهترین رشد در دمای 18 تا 25 درجه سانتیگراد است.
مقاومت نسبی به سرمای ملایم دارد، اما یخزدگی طولانیمدت میتواند به آن آسیب بزند.
خاک 🌱
خاک لومی یا لومی-شنی با زهکش خوب بهترین محیط رشد است.
pH ایدهآل: 6 تا 7٫5.
خاکهای سنگین با زهکش کم باعث پوسیدگی بذر و کاهش عملکرد میشوند.
🌿 مراحل کاشت خاکشیر
1. آمادهسازی زمین 🛠
شخم سطحی 20 سانتیمتری برای خرد شدن خاک.
اضافه کردن کود دامی پوسیده (20 تا 30 تن در هکتار) قبل از کاشت.
یکنواختسازی سطح زمین و حذف سنگ و کلوخ.
2. کاشت بذر 🌱
بذرها بسیار ریز هستند، بنابراین بهتر است با ماسه یا خاک نرم مخلوط شوند تا پخش یکنواخت انجام شود.
کاشت به دو روش: پاششی یا ردیفی.
عمق کاشت: حداکثر 0٫5 تا 1 سانتیمتر (زیادی عمق باعث خفگی بذر میشود).
فاصله ردیفها: 20 تا 30 سانتیمتر.
3. آبیاری 💧
در مراحل جوانهزنی: رطوبت خاک باید یکنواخت باشد (آبیاری سبک اما مداوم).
پس از استقرار: هر 5 تا 7 روز یکبار بسته به شرایط آبوهوایی.
4. تغذیه و کوددهی 🍽
به دلیل دوره رشد کوتاه، نیاز غذایی کم است.
میتوان در مرحله رشد رویشی محلولپاشی عناصر ریزمغذی انجام داد (روی، آهن، منگنز).
✂️ نگهداری و مدیریت مزرعه
وجین و کنترل علفهای هرز 🌿
روزهای ابتدایی رشد، خاکشیر به رقابت علفهای هرز حساس است.
وجین مکانیکی یا دستی توصیه میشود.
آفات و بیماریها 🐛
نسبتاً مقاوم به بیماریها، اما ممکن است دچار شته و سفیدک شود.
مدیریت: استفاده از بذر سالم، رعایت تناوب کشت، کنترل زیستی یا شیمیایی ملایم.
برداشت و فرآوری 🚜
زمان برداشت: پس از تغییر رنگ بذرها به قهوهای-طلایی و خشک شدن نسبی بوتهها.
برداشت معمولاً با داس یا کمباین کوچک انجام میشود.
پس از برداشت، باید بذرها الک و تمیز شوند و در محل خشک و خنک نگهداری شوند.