دستهبندی : بذر سبزیجات
فروشگاه اینترنتی فروشگاه بذر اسپونا / ابزارآلات و تجهیزات/ کشاورزی، باغبانی و گلخانه/ بذر و نهال/ بذر سبزیجات
بذر کرفس وحشی 1 گرمی
کرفس وحشی یا سلریاک یکی از سبزیجات ریشهای خوشطعم و مغذی است که نسبت به کرفس رایج ساقهای، قسمت اصلی خوراکی آن غده یا ریشه حجیم و معطرش است. نام علمی آن Apium graveolens var. rapaceum بوده و از خانواده چتریان (Apiaceae) محسوب میشود 🌱.
این گیاه بومی اروپای شمالی و مدیترانه است، اما بهخاطر ارزش غذایی و تنوع مصرف، در کشورهای زیادی از جمله ایران قابل کشت و بهرهبرداری اقتصادی است. سلریاک از نظر طعم، ترکیبی دلچسب از طعم ملایم کرفس با بافت سیبزمینی دارد و در آشپزی اروپایی، خاورمیانهای و حتی فستفودهای سالم بسیار کاربرد دارد 🍲.
از نظر تغذیهای، ریشه کرفس وحشی سرشار از فیبر، پتاسیم، ویتامین K، ویتامین C و آنتیاکسیدانهای مهم است. برای افرادی که به دنبال غذای رژیمی هستند، یک ماده عالی محسوب میشود، زیرا کالری پایین ولی ارزش سیری بالایی دارد.
🌞 شرایط رشد و خاک مناسب
کرفس وحشی گیاهی دوساله است که در کشت تجاری بهصورت یکساله برداشت میشود. برای تولید ریشه حجیم و یکنواخت، نیاز به آبوهوای خنک و خاک حاصلخیز و مرطوب دارد.
دما: بهترین دمای رشد 15 تا 21 درجه سانتیگراد است. دماهای بالاتر از 25 درجه موجب کاهش کیفیت و چوبیشدن ریشه میشود.
نور: نیاز به نور کامل خورشید (حداقل 6–8 ساعت در روز ☀️). در مناطق خیلی گرم، نور ملایم بعدازظهر مفید است.
خاک: بافت لومی یا لومی–رسی سبک، غنی از مواد آلی و دارای زهکشی مناسب. pH ایدهآل بین 6.5 تا 7.2.
📅 زمان و محل مناسب کشت در ایران
در مناطق معتدل و خنک ایران مثل همدان، چهارمحالوبختیاری، بخشهایی از آذربایجان و ارتفاعات البرز، کشت سلریاک را میتوان در اواخر زمستان یا اوایل بهار بهصورت نشایی آغاز کرد تا گیاه در بهار و اوایل تابستان رشد vegetative کامل داشته باشد و در پاییز برداشت شود.
در مناطق گرمتر مانند فارس یا کرمان، بهتر است سلریاک در اواخر تابستان یا اوایل پاییز کاشته شود تا پاییز و زمستان خنک، بهترین بازه رشد را فراهم کند.
در نواحی جنوب ایران که زمستان ملایم دارند (خوزستان، بوشهر، هرمزگان)، کشت پاییزه بهصورت مستقیم یا نشایی بهترین نتیجه را میدهد.
🌱 روش کاشت
1. تهیه نشا
به دلیل رشد کند در مراحل اولیه، بهترین روش کشت سلریاک تولید نشا در خزانه یا سینی نشا است 🌱🪴.
بذرها کوچک و ریز هستند و باید روی سطح خاک نرم و مرطوب قرار داده شده و با لایهای نازک از ورمیکمپوست یا خاکبرگ پوشانده شوند.
جوانهزنی در دمای 18–21 درجه سانتیگراد طی 15 تا 25 روز انجام میشود.
نشاها باید نور کافی دریافت کنند تا از بلند و ضعیفشدن جلوگیری شود.
2. انتقال به زمین اصلی
زمانی که نشاها 4 تا 5 برگ واقعی و ارتفاع حدود 8 سانتیمتر پیدا کردند، آماده انتقال هستند.
فاصله کاشت: 30–40 سانتیمتر بین ردیفها و 20–25 سانتیمتر بین بوتهها.
بهتر است زمین قبلاً با کود دامی پوسیده و کود فسفره (بر اساس آزمون خاک) آماده شده باشد.
3. کاشت مستقیم
در مناطق با فصل رشد طولانی و دمای ملایم، میتوان بهصورت مستقیم بذر را در زمین اصلی کشت کرد، اما باید مراقب جوانهزنی و علفهای هرز بود.
💧 آبیاری
سلریاک ریشه حجیم و آبدار تولید میکند، بنابراین رطوبت یکنواخت خاک اهمیت حیاتی دارد 💦.
آبیاری منظم و بدون نوسان باعث تولید ریشه صاف و بدون ترک میشود.
کمآبی یا خشکی ناگهانی باعث کوچکشدن ریشه یا ترکخوردگی آن میشود.
آبیاری قطرهای گزینهای عالی برای حفظ رطوبت و جلوگیری از بیماریهای برگی است.
🍽 کوددهی
سلریاک برای رشد کامل، تغذیه متعادل نیاز دارد.
قبل از کاشت: 20–30 تن کود دامی پوسیده به همراه فسفات و پتاسیم بر اساس آزمون خاک.
در طول رشد: کود نیتروژنه را بهصورت سرک در مراحل رشد اولیه و توسعه ریشه اعمال کنید.
مصرف بیش از حد نیتروژن باعث رشد شاخوبرگ زیاد و کاهش کیفیت ریشه خواهد شد.
🌿 مدیریت مزرعه
کنترل علفهای هرز 🌾
در مراحل ابتدایی رشد که سلریاک رقابت کمی دارد، وجین مکانیکی یا مالچپاشی با مواد ارگانیک توصیه میشود.
کنترل آفات و بیماریها 🐛
آفات: شتهها، مگس کرفس، مینوز برگ.
بیماریها: لکه برگی قارچی، پوسیدگی ریشه (ناشی از رطوبت زیاد)، سفیدک سطحی.
استفاده از تناوب زراعی و بذر سالم، و آبیاری اصولی از مهمترین روشهای پیشگیری است.
🚜 برداشت و فرآوری
سلریاک معمولاً 120 تا 150 روز بعد از انتقال نشا آماده برداشت میشود. زمانی که قطر ریشه به 8–10 سانتیمتر رسید، بهترین زمان برداشت است.
برداشت بهصورت دستی با بیلچه یا مکانیکی انجام میشود. بعد از برداشت:
شاخوبرگ اضافی حذف شود.
ریشهها شسته و خاک اضافی آن گرفته شود.
برای نگهداری طولانیمدت، سلریاک را در دمای 0–2 درجه سانتیگراد و رطوبت بالا ذخیره میکنند، که ماندگاری 4 تا 6 ماهه فراهم میکند ❄️.