دستهبندی : بدون دستهبندی
بذر پنبه تن 1 گرمی
🌿 معرفی پنبه تن
پنبه یکی از مهمترین گیاهان زراعی و صنعتی جهان است که نقش بسیار حیاتی در تأمین الیاف طبیعی برای صنایع نساجی دارد. الیاف نرم، سفید یا کرم رنگ آن از غوزههای گل بهدست میآید و به دلیل ویژگیهای خاص، قرنهاست مورد استفاده بشر قرار گرفته است.
در ایران، مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری بستر مناسبی برای رشد این گیاه فراهم کردهاند. پنبه گذشته از تولید الیاف، منبع مهمی برای تولید روغن خوراکی (از دانهها) و کنجاله (برای تغذیه دام) است. این گیاه علفی یکساله، دارای ساقهای راست و منشعب، برگهای پهن به رنگ سبز و گلهایی زرد یا سفید مایل به کرم است که پس از گردهافشانی، غوزهها را شکل میدهند.
پنبه علاوه بر اینکه یک محصول اقتصادی بزرگ محسوب میشود، به دلیل تراکم برگ و مقاومت نسبی به گرما، در تناوبهای زراعی و بهبود خاک نیز کاربرد دارد. موفقیت در کشت پنبه نیازمند رعایت دقیق مراحل آمادهسازی بذر، مدیریت آب، حفظ حاصلخیزی خاک و کنترل آفات است.
🌱 نحوه کاشت و نگهداری
🪴 خاک مناسب
بهترین خاک برای پنبه، خاکهای لومی شنی یا لومی رسی سبک با زهکش خوب و تهویه مناسب است.
خاک باید عمیق، بدون لایههای نفوذناپذیر و غنی از مواد آلی باشد.
خاکهای خیلی سنگین یا خیلی سبک، کیفیت و عملکرد محصول را کاهش میدهند.
میزان اسیدیته ملایم تا خنثی برای رشد بهتر مناسب است.
🌱 آمادهسازی بذر
قبل از کاشت، بذرها باید ضدعفونی شوند تا از بروز بیماریهای قارچی و باکتریایی جلوگیری شود.
میتوان برای افزایش سرعت جوانهزنی، بذر را به مدت 10 تا 12 ساعت در آب ولرم خیساند.
در مناطق سردتر، میتوان از خزانه یا کشت نشایی استفاده کرد، هرچند پنبه معمولاً مستقیم در زمین کشت میشود.
🌿 روش کاشت
کاشت مستقیم در زمین
پیش از کاشت، زمین باید شخم عمیق خورده و با کود دامی پوسیده غنی شود.
بستر کاشت را نرم و یکنواخت کنید.
بذرها در ردیفهایی با فاصله 60 تا 80 سانتیمتر و عمق حدود 3 تا 5 سانتیمتر قرار گیرند.
فاصله بین بوتهها 20 تا 30 سانتیمتر مناسب است.
نکات مهم در کاشت
دمای خاک برای جوانهزنی نباید کمتر از 15 درجه باشد.
بذرها را پس از کاشت آبیاری سبک کنید.
💧 آبیاری
پنبه به آبیاری منظم و مدیریت صحیح آب نیاز دارد.
دوره جوانهزنی: رطوبت خاک باید ثابت و ملایم باشد.
رشد رویشی: آبیاری هر 7 تا 10 روز.
گلدهی و تشکیل غوزه: این مرحله حساسترین دوره آبیاری است. کمآبی باعث ریزش گلها و غوزهها میشود.
رسیدگی نهایی: کاهش تدریجی آبیاری برای جلوگیری از تأخیر در برداشت.
🚫 آبیاری بیش از حد، موجب رشد بیرویه شاخ و برگ و کاهش عملکرد الیاف میشود.
🌱 تغذیه و کوددهی
پیش از کاشت: مصرف کود دامی پوسیده و ترکیب آن با خاک.
اوایل رشد: کودهای ازته برای رشد برگ و ساقه (با احتیاط برای جلوگیری از رشد بیش از حد).
قبل از گلدهی: افزودن کود فسفره برای بهبود تشکیل غوزه.
در میانه فصل: مصرف کود پتاسه برای افزایش کیفیت الیاف.
✂️ مراقبت و مدیریت
وجین و کنترل علفهای هرز: علفهای هرز رقیب جدی پنبه در مصرف آب و مواد غذایی هستند، پس باید بهموقع حذف شوند.
تنک کردن بوتهها: پس از سبزشدن، بوتههای اضافی را حذف کنید تا فاصله مناسب بین گیاهان حفظ شود.
کنترل رشد رویشی: مصرف بهینه کود ازته برای تعادل بین رشد برگ و تشکیل غوزه.
🛡 آفات و بیماریها
آفات 🐛
شبپرهها: لارو آنها به غوزهها آسیب میزنند.
شتهها: کاهش رشد و ایجاد زردی برگها.
مگس سفید: انتقال بیماریها و مکش شیره گیاهی.
کنهها: به برگهای جوان و نرم آسیب میزنند.
بیماریها 🍂
پژمردگی فوزاریومی: ایجاد پژمردگی تدریجی در گیاه.
بوتهمیری: خاک آلوده و رطوبت بیش از حد عامل آن است.
لکه برگی باکتریایی: ایجاد لکههای قهوهای روی برگها.
💡 راهکارهای پیشگیری و کنترل:
استفاده از بذر سالم و مقاوم.
رعایت تناوب زراعی.
ضدعفونی ابزار و تجهیزات.
مدیریت آب و جلوگیری از ماندابی شدن خاک.