دستهبندی : گیاهان دارویی
بذر مخلصه (بابونه کبیر) 1 گرمی
🌱 معرفی گیاه مخلصه (بابونه کبیر)
مخلصه یا بابونه کبیر یکی از ارزشمندترین گیاهان دارویی و زینتی است که در فرهنگ گیاهدرمانی ایران سابقهای طولانی دارد 🌼🌿. این گیاه از تیره کاسنیان بوده و در بسیاری از نقاط دنیا بهصورت کشتشده یا خودرو یافت میشود. عطر خاص، گلهای سفید با مرکز زرد طلایی و ترکیبات درمانی قوی باعث شده که هم در آشپزخانه و هم در عطاریها جایگاه ویژهای داشته باشد.
نام «بابونه کبیر» به دلیل بزرگی گل نسبت به سایر گونههای بابونه به آن داده شده است. این گیاه دارای ساقههای علفی و قائم است که ارتفاع آن بین 30 تا 80 سانتیمتر میرسد. برگها سبز و بریدگیدارند و گلها بهصورت منفرد در انتهای ساقه ظاهر میشوند.
🌿 نحوه کاشت مخلصه (بابونه کبیر)
🏞 انتخاب مکان مناسب
بابونه کبیر عاشق نور و گرمای معتدل است ☀️.
بهترین مکان، جایی است که روزانه حداقل 5 تا 6 ساعت نور مستقیم خورشید دریافت کند.
اگر در منطقهای با تابستانهای بسیار داغ زندگی میکنید، بهتر است در طول بعدازظهر سایهای ملایم فراهم شود.
این گیاه در باغچه، مرزهای گلکاری و حتی گلدانهای بزرگ رشد خوبی دارد.
🌍 خاک مناسب
خاک باید سبک، لومی و دارای زهکشی مناسب باشد تا آب اضافی بهسرعت خارج شود 🪴.
ترکیب خاک باغچه با مقداری شن یا پرلیت و کود دامی پوسیده بهترین نتیجه را میدهد.
خاک کمی اسیدی تا خنثی برای این گیاه ایدهآل است.
پیش از کاشت، خاک را شخم سطحی بزنید و سنگها، کلوخها و علفهای هرز را حذف کنید.
🌱 کاشت بذر
زمان کاشت: بهترین زمان برای بذرپاشی مخلصه، اوایل بهار یا اواخر زمستان در مناطق گرم است.
بذرها را خیلی سطحی، در عمق حداکثر 0/5 سانتیمتر بکارید، چون برای جوانهزنی به کمی نور نیاز دارند.
پس از پاشیدن بذر، فقط یک لایه نازک خاک نرم یا ورمیکولیت روی آن بپاشید.
آبیاری را با اسپری ریز انجام دهید تا بذرها جابهجا نشوند 💧.
🌿 جوانهزنی و نشاکاری
جوانهزنی معمولاً بین 7 تا 14 روز طول میکشد. وقتی نشاها حدود 4 تا 6 برگ واقعی تشکیل دادند، میتوانید آنها را به محل اصلی منتقل کنید.
فاصله کاشت بین بوتهها حدود 25 تا 30 سانتیمتر باشد.
انتقال را در روزهای خنک یا عصر انجام دهید تا ریشهها کمتر آسیب ببینند.
💧 آبیاری مخلصه
بابونه کبیر به آبیاری منظم ولی بدون افراط نیاز دارد:
بهار و تابستان: معمولاً دو تا سه بار در هفته (بسته به دما و رطوبت محیط) کافی است 🌞💦.
خاک باید همیشه کمی مرطوب بماند اما خیس نشود، چون ماندن آب اطراف ریشه باعث پوسیدگی میشود.
بهتر است آبیاری در صبح انجام شود تا برگها در طول روز خشک شوند و خطر بیماریهای قارچی کاهش یابد.
در روزهای خیلی گرم ممکن است به آبیاری روزانه سبک نیاز شود.
🌱 تغذیه و کوددهی
برای رشد بهتر و تولید گل فراوان:
پیش از کاشت، افزودن کود دامی پوسیده یا کمپوست به خاک ضروری است 🌿🍂.
در طول فصل رشد، هر 4 تا 6 هفته یکبار کود مایع آلی بدهید.
استفاده از کودهای پتاسیمدار باعث بهبود کیفیت گلها و افزایش مواد مؤثره گیاه میشود.
از کوددهی بیشازحد با نیتروژن خودداری کنید تا گیاه بهجای گل، بیش از حد برگ ندهد 🚫🍃.
✂ هرس و مراقبت
مخلصه به هرس پیچیدهای نیاز ندارد، اما برای سلامت و دوره گلدهی طولانیتر بهتر است:
گلهای پژمرده را بهمحض دیدن جدا کنید 🌼✂.
شاخههای خشک یا آسیبدیده را از پایه حذف کنید.
در پایان فصل، میتوانید ساقهها را از نزدیکی خاک کوتاه کنید تا در فصل بعد با قدرت بیشتری رشد کنند.
🐛 آفات و بیماریها
بابونه کبیر اصولاً مقاوم است ولی در شرایط نامناسب ممکن است دچار آفات یا بیماری شود:
شتهها 🐜: با مکیدن شیره گیاه باعث رشد ضعیف و تغییرشکل برگ میشوند.
کنههای ریز: در هوای گرم و خشک باعث زردی برگها میگردند.
سفیدبالکها 🪶: مزاحمانی کوچک که به شیره گیاه آسیب میزنند.
قارچهای خاکزی: معمولاً در اثر آبیاری بیشازحد یا زهکشی ضعیف ایجاد میشوند.
راهکارهای کنترل:
استفاده از محلولهای گیاهی مانند عصاره سیر یا مخلوط صابون طبیعی.
کاشت در زمین با زهکشی مناسب.
حذف سریع بخشهای آلوده گیاه.
⏳ دوره رشد و برداشت
مخلصه از اواخر بهار تا اواخر تابستان گل میدهد.
برداشت گل باید در زمان بازشدن کامل و پیش از پژمردگی انجام شود تا بیشترین مقدار اسانس و مواد مؤثره حفظ شود 🌼.
برای استفاده دارویی، گلها را در سایه و با جریان هوای مناسب خشک کنید.
برداشت برگها نیز امکانپذیر است، اما معمولاً گلها بیشترین ارزش دارویی را دارند.